In de nieuwe Warmtewet kunnen gemeenten alleen warmtebedrijven voor een nieuw warmtekavel aanwijzen waarbij:
- de infrastructuur in handen is van een of meerdere publieke partijen, of
- waarbij een of meerdere publieke partijen door een meerderheidsaandeel in het warmtebedrijf doorslaggevende zeggenschap hebben over de infrastructuur.
Publiek eigendom
De belangrijkste reden voor dit besluit is dat Jetten hecht aan een wetsvoorstel dat wordt gedragen door de gemeenten, die in de wet worden aangewezen als primair sturende partij om de lokale warmtetransitie te realiseren. De gemeenten zijn voorstander van publiek eigenaarschap van de infrastructuur, mede omdat dit bijdraagt aan het draagvlak bij de burger voor de overstap naar collectieve warmte. De provincies en de publieke netwerkbedrijven onderschrijven deze voorkeur.
Publiek eigendom van de warmte-infrastructuur sluit ook aan bij het Nederlandse beleid ten aanzien van andere vitale infrastructuren zoals gas, elektriciteit, drinkwater en spoor.
Investeringen warmtebedrijven stopgezet
De minister geeft aan dat het tijd zal kosten om de benodigde publieke realisatiekracht op te bouwen en dat hij daarom kiest voor een ‘ingroeiperiode’ van zeven jaar. In deze periode mogen gemeenten nog infrastructuur door private warmtebedrijven aan laten leggen, maar alleen als ze geen publieke partij vinden. De bestaande warmtebedrijven Eneco, Vattenfall en Ennatuurlijk vinden dat de stap naar publiek eigenaarschap van de infrastructuur verder gaat dan nodig voor de publieke doelen. Om dit kracht bij te zetten stopten Vattenfall en Eneco per direct hun investeringen in nieuwe en bestaande warmtenetten.
Ontkoppeling gasprijs
In de nieuwe wetgeving stuurt Jetten aan op ontkoppeling van de energieprijs voor warmtenetten en de gasprijs. Grote gemeenten dringen daar al langer op aan, omdat ze zorgen hebben over hoge rekeningen voor hun inwoners. Verschillende gemeenten ontwikkelen initiatieven voor een warmtenet in publieke handen. Lees hier meer over initiatieven van Zaanstad en, heel recent, Groningen.
Gunstig voor aquathermie
Minister Jetten heeft de doelstelling geformuleerd om in 2030 500.000 nieuwe warmtenet-aansluitingen in de bestaande bouw gerealiseerd te hebben. Dit aantal zal groeien naar circa 2,6 miljoen nieuwe aansluitingen in 2050. Huidige warmtenetten maken veelal gebruik van aardgas. Aquathermie is vaak een geschikte, duurzame warmtebron als vervanger van het huidige aardgas voor de verwarming en koeling van gebouwen. Veel nieuwe warmtenetaansluitingen kunnen in de toekomst gebruikmaken van aquathermie als warmte- en koudebron.
Lees de hele Kamerbrief van 21 oktober 2022 op de website van de Tweede Kamer.
Meer lezen
Het besluit van Minister Jetten heeft veel aandacht in de media gekregen. Lees hier een greep uit gepubliceerde artikelen: