Financiering

De overstap naar aardgasvrije verwarming is een grote verandering voor Nederland. Belanghebbende partijen die met aquathermie een bijdrage willen leveren aan de energietransitie zoeken hiervoor financieringsmogelijkheden die de kosten voor bewoners zo weinig mogelijk verhogen.


Hoe kan grootschalige toepassing van aquathermie (langjarig) gefinancierd worden? Deze en andere vragen zijn opgenomen onder het thema ‘financiering aquathermieprojecten’ in de onderzoeksagenda van Netwerk Aquathermie. De Nederlandse Waterschapsbank is trekker voor de uitvoering van dit onderzoeksthema. Op 1 oktober 2020 is Balance als partij toegetreden tot het Netwerk Aquathermie. Hun bijdrage aan de Green Deal Aquathermie richt zich op het vergroten van het inzicht in tariefstructuren. Lees het nieuwsbericht over de toetreding van Balance.
 

SDE++ in 2023

De Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE++ regeling) richt zich op CO2-reductie. Aquathermie is een van de technieken die in aanmerking komen voor de subsidieregeling. In verschillende fasen kunnen aanvragen worden ingediend. In totaal is er in deze openstellingsronde € 8 miljard beschikbaar. 

Introductie van 'hekjes'
Nieuw in de SDE++-regeling in 2023 is de introductie van ‘hekjes’. Met hekjes worden minimale bedragen rond specifieke categorieën gereserveerd. Het doel van de hekjes is technieken die op de korte termijn wellicht minder kosteneffectief zijn maar wel noodzakelijk zijn voor de energietransitie, vaker aan bod te laten komen. De maximale subsidie binnen de hekjes wordt daarom ook verhoogd van € 300 naar € 400  per ton CO2.  Er zijn hekjes voor categorieën:

  • Lagetemperatuurwarmte (zoals zon- en aquathermie)
  • Hogetemperatuurwarmte (zoals ultradiepe geothermie en elektrische boilers)
  • Moleculen (zoals groen gas en hernieuwbare brandstoffen).

Voor alle drie de categorieën is € 750 miljoen gereserveerd. Binnen de hekjes blijft het concurrerende principe gelden waarbij kosteneffectieve projecten eerder aan bod komen.

Categorieën en wijzigingen
De meeste categorieën die in 2022 in aanmerking kwamen voor SDE++-subsidie komen in 2023 ook weer in aanmerking. Categorieën in 2023 zullen zijn: zon, wind, geo- en aquathermie, elektrische boilers, waterstof en CCS. Een aanvulling dit jaar betreft de lucht-water-warmtepomp, waarmee warmte uit de buitenlucht wordt gebruikt voor het verwarmen van water. Deze optie wordt dit jaar voor het eerst toegevoegd voor bedrijven en organisaties. Een andere wijziging betreft het vervallen van het plafond voor hernieuwbare elektriciteit en CCS. Dit is niet meer nodig met de komst van hekjes. Het plafond voor hernieuwbare elektriciteit verdwijnt uit de SDE-regeling, zodat de productie van zon- en windenergie mee kan groeien met de verwachte vraag naar duurzame elektriciteit.

Openstellingsronde en fasegrenzen 2023

De openstelling vindt gefaseerd plaats in vijf fases. De eerste fase zou starten op 6 juni, maar dat is uitgesteld tot september. Lees meer over het uitstel.

Meer info over aanvragen SDE++ vind je op de website van RVO

SDE++ in 2022
Voor de SDE++ wa​​​​s 13 miljard euro beschikbaar voor duurzame projecten, een fors hoger budget dan voorgaande jaren. Maar geen toekenning aan aquathermieprojecten in de SDE++. ​​​

SDE++ in 2021 
In 2021 zijn vijf aanvragen met aquathermie ingediend, waarvan één project is toegekend (subsidie €15M). De afwijzingsgronden voor de andere vier projecten liggen op het gebied van ontbrekende verplichte seizoensopslag, niet ingediende watervergunning, te weinig concrete uitwerking van ontwerp, exploitatie en financiering. 
 

Nationaal Groeifonds - NWN!

Met behulp van 200 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds kan NieuweWarmteNu! (NWN!) 26.000 huizen en gebouwen en ruim 800 hectare glastuinbouw van het aardgas af halen. Verschillende duurzame warmtebronnen zoals aquathermie, geothermie, restwarmte en zonthermie worden ingezet in de goedgekeurde projecten. NWN! (NieuweWarmteNu!) is een breed consortium van organisaties: warmtebedrijven, netwerkbedrijven, kennisinstellingen, brancheverenigingen, gemeenten, provincies en andere relevante partijen. Het voorstel van NWN! dat in juli 2022 is gehonoreerd door het Groeifonds is ondersteund door de Stuurgroep Aquathermie. Zo kan een volgende stap worden gezet in de ontwikkeling van aquathermie door opschalen, integreren in de bestaande bouw en/of wegnemen van financiële knelpunten. Lees hier het persbericht 'NieuweWarmteNu! gaat collectieve warmteprojecten realiseren dankzij Groeifonds' met daarin het overzicht van de projecten en de deelnemers aan het consortium.
 

Werksessie Financiering met InvestNL

Green Deal partij Invest-NL en NAT organiseerden een werksessie over financiering van aquathermieprojecten. Deelnemers kwamen uit de energiesector, gemeentelijke overheden, de financiële sector, de rijksoverheid en van Invest-NL en NAT. De aanleiding voor de werksessie was de observatie dat de financiering van aquathermieprojecten voor aardgasvrije wijken geen eenvoudige opgave blijkt te zijn. De veronderstelling is dat dit in hoofdzaak  komt door het vollooprisico en onrendabele toppen. Het doel van de sessie was om de barrières van aquathermieprojecten nader te duiden – met name de financiële – om vervolgens mogelijkheden en randvoorwaarden voor financieringsinstrumenten van onder andere Invest-NL te duiden.

 

Meervoudig verdienen aan aquathermie

Het rapport van AT Osborne met als titel ‘Meervoudig verdienen aan aquathermie’ gaat over de meervoudige businesscase van het slimme en duurzame warmtenet. Een warmtenet heeft vier puzzelstukjes:

  • een warmtebron (in dit geval aquathermie)
  • een warmte-koudeopslag (WKO)
  • transport naar gebouwen (leidingen)
  • apparatuur om extra te verwarmen of te koelen (warmtepomp).

Een warmtenet is duurzaam en slim wanneer het op het kruispunt staat van warmte, koude, elektriciteit, vraag, aanbod, opwekking, transport en opslag. Een duurzaam en slim warmtenet levert energie en versterkt meteen de omgeving. Zo’n warmtenet heeft een meervoudige businesscase.

De meervoudige businesscase bestaat uit een reeks puzzelstukjes, zoals WKO’s en zonnedaken. Die kunnen prima op zichzelf staan, en hun financiering is al vaker gedaan. Staan zij sterk en worden zij beter van onderlinge verbinding, dan is ook die verbinding te financieren. Zo groeit een slim en duurzaam warmtenet. Het slimme en duurzame warmtenet ontwikkelt zich modulair, in stappen die initiatiefnemers kunnen zetten met weinig risico. Dat houdt het voor financiers overzichtelijk, want zij hoeven niet in één keer over een complexe en grote investering te oordelen.

Download het rapport ‘Meervoudig verdienen aan aquathermie’
 

Whitepaper

BNG Bank en AKD Advocaten hebben een whitepaper opgesteld over de financiering van warmtenetten. Zij presenteren daarin twee denkrichtingen:

  • regionaal warmtebeheerbedrijf
  • nationale garantiefaciliteit met nationale uitvoeringsorganisatie

De schrijvers willen met het paper gedachtevorming aanjagen voor aanvullend instrumentarium voor de haalbaarheid van financiering van warmteprojecten. 

Cookie-instellingen