Submenu

Technisch: Thermische energie uit afvalwater (TEA)

TEA kan ook een warmtebron zijn. Dit kan zonder warmte- en koudeopslag (WKO). Goede warmtewinning is namelijk ook in de winter mogelijk door de hogere temperatuur van het afvalwater.

Een warmtepomp zal de temperatuur van het systeemwater verder verhogen. Hoe beter de isolatie van de gebouwen is, hoe lager die temperatuur kan zijn. Hoe minder extra elektrische energie er ook nodig is voor de warmtepomp.

De hoeveelheid warmte die je met TEA kan winnen, is onder andere afhankelijk van:

het aantal kubieke meters afvalwater per tijdseenheid (debiet) dat door de leiding stroomt;
de diameter van de leiding;
de temperatuur van het afvalwater.

Voor TEA zijn er verschillende opties:

Riolering

De aanleg van aquathermie bij rioolleidingen (riothermie) gebeurt meestal in combinatie met de vervanging van leidingen. TEA aanleggen op bestaande riolering kan namelijk erg kostbaar zijn. De warmte-uitwisseling vindt in of rond de rioolbuis plaats. Er bestaan rioolbuizen met een ingebouwde warmtewisselaar voor de uitwisseling van de energie (zie figuur).

Bij riothermie is er een spanningsveld voor de doorstroomsnelheid. Voor de werking van het rioolstelsel is het beter om de rioolbuizen zo snel mogelijk leeg te pompen, om risico's op overstroming en opstopping te beperken. Voor de warmteoverdracht is het juist beter om het water heel langzaam te laten stromen.

Influent

Warmte-onttrekking kan gebeuren aan het nog te zuiveren water (influent) van een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI). Door dit proces kan de temperatuur van het water in de persleiding dicht bij de RWZI dalen. Dit heeft invloed op het zuiveringsproces. Om dit te voorkomen, kunnen er eisen zijn zoals een minimale afstand van de warmte-onttrekking tot de zuivering en een maximale temperatuurdaling. De invloed van TEA op het zuiveringsproces van de RWZI is te berekenen met de TEA rekentool (download).

Effluent

Voor warmtewinning uit uitstromend gezuiverd water (effluent) verschilt per RWZI hoeveel graden de watertemperatuur mag dalen. Voor de berekening van de warmtecapaciteit wordt meestal 5 °C aangehouden, maar mogelijk mag deze groter zijn. Een warmtewisselaar haalt de restwarmte uit het relatief warme effluentwater en levert deze aan een (stads)warmtenet. De effluentleiding krijgt vaak een aansluiting op een warmtepomp.