Resultaat

Aan het einde van de verkenning zijn er:

• een intentieverklaring van de betrokken partijen. Hierin leggen zij vast welke rol ze hebben en wat de voorwaarden zijn om de samenwerking voort te zetten;
• een schetsontwerp, inclusief koppelkansen met andere (onderhouds)projecten en technische eisen;
• een eerste inschatting van de financiële haalbaarheid. Dit op basis van de technische schets en de vergelijking met andere aardgasvrij mogelijkheden;
• een inventarisatie van eventuele juridische belemmeringen op een locatie.

Invulling

In deze fase is het van belang om partijen te betrekken die snel duidelijk kunnen maken of er obstakels zijn. Dit zijn technische, financiële of juridische problemen die niet oplosbaar zijn. Daardoor kunnen ze het project in de weg staan. Een expert kan deze snel signaleren en goed inschatten.

Als er geen obstakels lijken te zijn, kan een ruw technisch ontwerp worden uitgewerkt, het schetsontwerp. Hiervoor is een inschatting nodig van de warmte- en koudevraag. Is de ondergrond geschikt voor een WKO? Zijn er al WKO’s in de omgeving waarop aquathermie zou kunnen aansluiten? Is het mogelijk een warmte- en koudenetwerk aan te leggen? Is het mogelijk om het (afval)watersysteem als energiebron te gebruiken? Al deze informatie is nodig voor het schetsontwerp. Neem in deze fase alvast contact op met de beheerder van het watersysteem (waterschap of Rijkswaterstaat), riool (gemeente en waterschap), drinkwaterleiding (drinkwaterbedrijf) of bodem (provincie). De beheerder kan de randvoorwaarden meegeven die invloed hebben op het technisch ontwerp.

De technische inzichten worden uitgewerkt in een eerste businesscase. Deze bevat een inschatting van de prijzen die aan afnemers berekend kunnen worden. Ook staan hierin de ruwe investeringskosten voor de installaties (warmtewisselaar, waterpompen en warmtepompen), het netwerk en een eventuele WKO. Daarnaast komen de subsidiemogelijkheden in beeld.

Voor de juridische kant is een eerste scan in deze fase voldoende. Hieruit volgen mogelijke beperkingen of randvoorwaarden door de aanwezigheid van waterwinning, recreatie, scheepvaart en agrarische activiteiten. Daarnaast is het belangrijk te weten of er WKO’s in de buurt zijn, waardoor een vergunning voor een nieuwe WKO moeilijk te krijgen kan zijn. Het proces van vergunningverlening duurt lang bij grotere projecten. Daarom is het belangrijk om al in deze fase de benodigde vergunningen op een rijtje te zetten en de vergunningverleners alvast te benaderen.

Voor een succesvol aquathermieproject kan het belangrijk zijn dat meerdere partijen aanhaken vanwege latere beslissingen die al deze partijen aangaan. In de verkenningsfase (zo niet eerder) worden de belangrijkste stakeholders nauwer betrokken bij het proces. Wat vinden ze van het initiatief? Het is belangrijk om gezamenlijke standpunten en belangen in kaart te brengen. Daarbij moet ook ruimte zijn voor individuele belangen van partijen. Die komen niet altijd overeen, dus is het goed om deze vroeg in het proces te benoemen.

Als de warmtevoorziening met aquathermie bestemd is voor een woonwijk, is het zinvol al in deze fase een communicatieplan uit te werken. Hierin staan de doelgroepen in de wijk, de boodschap en de manier waarop ze benaderd kunnen worden. Ook staat in het plan over welke thema’s de bewoners kunnen meedenken en meebeslissen. Het kan een goed idee zijn om een klein groepje bewoners in deze fase te laten meedenken, om zo de meningen in de wijk te verzamelen.

Als de betrokken partijen in deze fase vaststellen wie per fase proceseigenaar is en wie welke verantwoordelijkheden op zich neemt, blijft de snelheid in het proces. Ook belangrijk is de verdeling van de proceskosten, zoals het inhuren van adviseurs. Een neutrale procesbegeleider kan helpen om het vervolgproces open en transparant te laten verlopen.

Een intentieovereenkomst is een belangrijke houvast voor partijen om vervolgacties te nemen. Het is een vrijblijvende overeenkomst. Zorg er daarom voor dat de overeenkomst voldoende experimenteerruimte biedt. Voorkom dat het proces al strandt door de uitwerking van juridische details. Dat is onnodig, omdat er in dit stadium van het proces nog zaken kunnen veranderen.